Radye Temel

Radye Temel Nedir?

Zemin gerilmelerinin az olduğu alanlarda mütemadi temellerin ampatmanları çok geniş çıktığında ve aralarda kalan alan az kaldığında uygun çözüm tarzı radye temel sistemidir.

Yapılacak inşaatın toplam ağırlığı temel alanına bölünerek inşaattan en alt zemine kar gelen gerilme bulunur. Bu gerilme zemin emniyet gerilmesine oldukça yakın veya eşitse radye temel uygundur. Bu gerilme zemin güvenlik yani emniyet gerilmesinden daha fazla ise radye temel dahi yetersizdir. Bu halde kazık sistemi seçilmelidir.

Radye Temel Yapımında Dikkat Edilecek Hususlar

Radye temeli yaparken kolonlar her iki yönde mütemadi kirişlere yakın tarzda kirişler ile birbirlerine bağlanır. Temel kirişlerin aralarında kalan boşluklar radye döşemeleri ile kapatılır. Radye döşeme kalınlığının 27-30 cmden az olmaması daha iyidir.

Temel kirişlerinin yüksekliği radye döşemesine kıyasla oldukça fazla olacağından radye döşemeleri dört tarafından rijit(sert) kirişlerle sınırlıdır. Bunun için döşeme hesaplamaları yapılırken kiriş akslarından kiriş aksları yerine içten içe döşeme genişliklerinin döşeme hesabı açıklıüı olarak alınması daha iyidir.

Radye döşemelerinin hesaplarında zeminden gelen yük veya diğer adıyla basınç hesaplanırken sadece toplam kolonların yükünü temel alanına bölünce çıkacak değeri almak yeterlidir. Fakat temel zati ağırlıkları doğrudn zemine eşit olacak şekilde yayılmaktadır.

Nizamlar

Bir tarafa bitişik nizamlı ve diğer tarafı bagçeli nizam yapılarda yan bahçe yerlerinde zeminden sonra konsol çıkıldığında temele gelen yüklerin ağırlık merkezi temel tabanı ağırlık merkezinden farklı olacağından zemine gelen basınçlarda farklı olur. Bunun önüne geçebilmek için konsol yerlerinin altında temellerde de konsol döşeme çıkıntısı yaparak bu eksantrisitenin önüne geçilir ve zeminde yük dengesi sağlanır.

Radye Temel Hesaplaması

Radye döşemeleri rijit yani sert kirişlerle kısıtlandığından dört tarafından ankastre döşeme gibi hesaplanır. Pas payları temelde 5-6 cm alınarak açıklık ve mesnet momentlerine göre beton emniyet gerilmeleri aşılmayacak şekilde 30 – 32 cm den az olmamak üzere döşeme kalınlıkları hesaplanır. Normal kat ve döşemeleri aksine yükler aşağuıdan yukarıya rtesir ettiğinden radye döşemesi donatılarıda piliye ve düz olarak ters yönde döşenir. Mesnetlerde her iki yönden gelen demirler yetersiz kalınca ilave şapolar eklenir.

Son Olarak

Döşemelerden kirişlere gelen yükler ise kiriş aksları esas alınarak döşemelerden kirişlere gelen yükleri düzgün yayılı geniş yüke dönüşrüten tablolardan kullanılarak bulunur. Temel kirişleri hesabı mütemadi kirişlerin hesabı mütemadi kirişlerin hesabı şeklinde yapılır. Temel kiriş kesitleri kayma gerilmeleri kayma emniyet gerilmelerini geçmeyecek şekilde seçilir. Statik Proje hesaplamalarında bu hususlar dikkate alınmalıdır. Statik Proje Nedir?